ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ Η ΧΡΙΣΤΙΑΣ (1872-1957)

Ο Κωνσταντίνος Χριστόπουλος ιδρυτής της «Ηλειακής Βιβλιοθήκης» γεννήθηκε στις 12 Μαρτίου 1872 στον Πύργο Ηλείας και πέθανε το 1957. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε ως στρατιωτικός γιατρός από το 1897 μέχρι το 1920, οπότε παραιτήθηκε συντετριμμένος από το θάνατο του 17χρονου μοναχογιού του.

Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-1913) και προσέφερε με αυταπάρνηση τις υπηρεσίες του στους τραυματίες των πολύνεκρων μαχών του φοβερού πολέμου, που δόξασε και μεγάλωσε την πατρίδα. Μέσα στη φωτιά της πρώτης γραμμής, δοκιμάστηκαν ο φλογερός πατριωτισμός, οι διοικητικές ικανότητες και η επιστημονική του επάρκεια, που του χάρισαν διακρίσεις και προαγωγές ως το βαθμό του Γενικού Αρχιάτρου.

Φωτισμένη προσωπικότητα με ευρύτατες γνώσεις πίστη στις ανθρώπινες αξίες και απέραντη αγάπη για την πόλη του, διέθεσε στο εξής όλες τις δυνάμεις του για την προκοπή της.

Η σπουδαιότερη προσφορά του ήταν η ίδρυση της «Ηλειακής Βιβλιοθήκης» Πύργου στις 25 Απριλίου 1926, με σκοπό την «προαγωγή των ανθρωπίνων γνώσεων και πνευματικών αρετών». Με ενέργειές του η Βιβλιοθήκη πλουτίστηκε με χιλιάδες τόμους βιβλίων, στεγάστηκε αξιοπρεπώς και λειτούργησε σαν Ηλειακή βιβλιοθήκη μέχρι το 1953, οπότε με πρωτοβουλία του ιδρυτή της έγινε κρατική.

Για την εξασφάλιση πόρων για τη λειτουργία της διέθεσε το πατρικό του σπίτι στη συμβολή των οδών Μυρτίλου και Γερμανού. Στο οικόπεδο αυτού του σπιτιού υψώνεται σήμερα, το κτίριο μιας σύγχρονης βιβλιοθήκης που φιλοδοξεί να υλοποιεί το όραμα του Κωνσταντίνου Χριστόπουλου.

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ (1899-1982)

Ο Στέφανος Στεφανόπουλος γεννήθηκε στον Πύργο το 1899. Σπούδασε νομικά, πολιτικές και οικονομικές επιστήμες στην Αθήνα και στο Παρίσι. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Παρίσι (διδακτορικό).

Πολιτεύθηκε από το 1930 και εξελέγη βουλευτής Ηλείας με το Λαϊκό Κόμμα. Επανεξελέγη ως υποψήφιος του ίδιου κόμματος πολλές φορές την περίοδο 1932-1951, ως υποψήφιος του Ελληνικού Συναγερμού κατά τα έτη 1951-1956, του Λαϊκού Κόμματος τα έτη 1958-1961 και ως υποψήφιος της Ένωσης Κέντρου κατά τα έτη 1961-1967. Πολιτεύτηκε πάλι το 1974 με την Εθνική Παράταξη, αλλά δεν εξελέγη βουλευτής και αποσύρθηκε από την πολιτική.

Διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας στις κυβερνήσεις Π. Τσαλδάρη, υπουργός Μεταφορών στην κυβέρνηση Παπανδρέου, Οικονομικών και προσωρινά Εφοδιασμού και Εργασίας στην κυβέρνηση Π. Πουλίτσα, Συντονισμού στις κυβερνήσεις Κ. Τσαλδάρη, Δ. Μαξίμου Θ. Σοφούλη, Αλ. Διομήδη, Ιω. Θεοτόκη, Σ. Βενιζέλου, Αντιπρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου και υπουργός Εξωτερικών. Στην κυβέρνηση Αλ. Παπάγου, διετέλεσε αντιπρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου και υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου. Σχημάτισε κυβέρνηση υπό την προεδρία του στις 17 Σεπτεμβρίου 1965 που διατηρήθηκε μέχρι την 22 Δεκεμβρίου 1966.

Ο Στέφανος Στεφανόπουλος κατά την Κατοχή παρέμεινε στην Ελλάδα και ανέπτυξε αντιστασιακή δράση, αλλά και πνευματική και φιλανθρωπική δραστηριότητα. Δημοσίευσε πολλές μελέτες, άρθρα, καθως και βιβλία όπως Αι κοινωνικαί ασφαλίσεις, Οικονομικαί και κοινωνικαί μελέται, Φιλοσοφία και κοινωνικά συστήματα, Ανασυγκρότησις εν Ελλάδι, Ο καθολικός κοινωνισμός κ.ά.

Μετά το θάνατό του, σύμφωνα με την επιθυμία του οι κληρονόμοι του προσέφεραν στην Δημόσια βιβλιοθήκη Πύργου την προσωπική του βιβλιοθήκη αποτελούμενη απο 7.140 τόμους βιβλίων σημαντικών συγγραφέων κυρίως φιλοσοφικού, πολιτικού (πολλά απ’ αυτά στη γαλλική γλώσσα), ιστορικού περιεχομένου.

ΤΑΚΗΣ ΔΟΞΑΣ (1913 – 1976)

Ο Τάκης Δόξας, πεζογράφος και ποιητής, γεννήθηκε στον Πύργο το 1913 όπου έζησε και πέθανε το 1976.

Σπούδασε στη Σχολή Συνεταιριστών στην Αθήνα και διορίστηκε στο Πρωτοδικείο Πύργου. Από το 1954 πήρε τη θέση του διευθυντή της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Πύργου, θέση που κράτησε σχεδόν ως το θάνατό του.

Κατά τη θητεία του η βιβλιοθήκη αναδείχθηκε σαν πνευματικό κέντρο της περιοχής, προσφέροντας σπουδαίο έργο στα γράμματα και στην πνευματική ανάπτυξη του τόπου. Εκτός από τα έργα του που κυκλοφόρησαν σε βιβλία, δημοσίευσε πολλά άρθρα σ’ εφημερίδες και περιοδικά, ανάπτυξε πλούσια πνευματική δραστηριότητα στο χώρο της επαρχίας, έδωσε διαλέξεις και οργάνωσε πολλές φιλολογικές εκδηλώσεις, με στόχο την πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής.

Ανέβασε τα θεατρικά έργα «Ο άνδρας της» (1944) και «Κατοχή» (1948) και διηύθυνε τα τοπικά περιοδικά «Βήμα των νέων», «Οδυσσέας» και «Βωμός». Διακρίθηκε ως διηγηματογράφος και δοκιμιογράφος και το 1957 τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο Πελοποννησιακής Πεζογραφίας από την Ακαδημία Αθηνών.

Έργα του έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, αγγλικά, ιταλικά και τουρκικά, ενώ η ποιητική του σύνθεση «Φως της Ολυμπίας» απαγγέλεται στην τελετεή αφής της φλόγας των Ολυμπιακών αγώνων.

Κυριότερα έργα του είναι Η σονάτα των ίσκιων, Πικρή εποχή, Ταξίδι χωρίς ήλιο, Ροδοσταμιά, Μικροζωές, Στη χώρα του Αυγεία, Λευκοί δρόμοι, Επαρχία σ ’αγαπώ, Μαρία Πολυδούρη, Ηλειακή γραμματολογία ,Το χρονικό του Πύργου, Άνθρωποι και ανθρωπιά.

Ο Τάκης Δόξας και μετά το θάνατό του συνέχισε την προσφορά του στη βιβλιοθήκη που πολύ αγάπησε, αφού με διαθήκη του άφησε την προσωπική του βιβλιοθήκη αποτελούμενη απο 6.466 τόμους βιβλίων στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Πύργου.